มารู้จักโรคหลอดเลือดสมอง สาเหตุอาอัมพฤกษ์ อัมพาต และการดูแลสุขภาพสมองระยะยาว
กรมการแพทย์ โดยสถาบันประสาทวิทยา เตือนให้ประชาชนตื่นตัวป้องกัน หากพบอาการ ปวดศีรษะรุนแรงทันทีทันใด แขน ขาอ่อนแรงข้างใดข้างหนึ่ง สับสนพูดลำบาก พูดไม่รู้เรื่อง มองเห็นลดลง มีปัญหาการเดิน มึนงง ให้รีบไปพบแพทย์ด่วนที่สุด เพราะอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคอัมพฤกษ์ – อัมพาต ลดเสี่ยงพิการและลดตายได้
ปัจจุบันโรคหลอดเลือดสมอง เป็นโรคที่พบบ่อยที่สุดโรคหนึ่งของโรคทางระบบประสาท และเป็นสาเหตุการตายที่สำคัญในอันดับต้นๆ ของประเทศ
โรคนี้ถ้าหากได้รับการรักษาไม่ทันท่วงทีส่วนใหญ่ จะมีความพิการหลงเหลือตามมา
ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญที่เป็นสาเหตุของโรคหลอดเลือดสมอง
1.ความดันโลหิตสูง
2.เบาหวาน
3.ไขมันในเลือดสูง
4.มีญาติสายตรงป่วยโรคหลอดเลือดสมอง
5.ขาดการออกกำลังกาย
6.น้ำหนักเกิน
7.สูบบุหรี่
ทั้งนี้ผู้ป่วยจะมีอาการเตือนสำคัญ คือ
1.แขน ขาอ่อนแรงซีกเดียวของร่างกาย
2.สับสน พูดลำบาก พูดไม่รู้เรื่อง
3.ตามองเห็นลดลง 1 หรือทั้ง 2 ข้าง
4.มีปัญหาการเดิน มึนงง
ซึ่งอาการเหล่านี้มักเกิดฉับพลันให้รีบมาพบแพทย์ด่วนที่สุด ในระบบการแพทย์ STROKE FAST TRACK จะรักษาชีวิตและฟื้นฟูให้กลับมาเป็นปกติหรือใกล้เคียงได้มากที่สุด
นายแพทย์ธนินทร์ เวชชาภินันท์ ผู้อำนวยการสถาบันประสาทวิทยา กรมการแพทย์ กล่าวเพิ่มเติมว่า ชนิดของโรคหลอดเลือดหลักๆมี 2 ประเภท
คือ ภาวะหลอดเลือดออกในสมอง และภาวะหลอดเลือดสมองตีบตัน
ซึ่งทั้ง 2 ชนิดอาการอาจแยกกันยาก ต้องอาศัยประวัติ ตรวจร่างกาย และเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ร่วมด้วย
โดยภาวะหลอดเลือดสมองแตก อาการมักจะรุนแรงโดยมีอาการปวดศีรษะรุนแรงทันทีทันใด มากขึ้นรวดเร็ว จนถึงหมดสติ ส่งผลให้เซลล์สมองได้รับบาดเจ็บ ทำให้เนื้อสมองตายมักพบในผู้ที่มีความดันโลหิตสูง ทำให้หลอดเลือดมีความเปราะและโป่งพอง และสาเหตุอื่นๆ ที่พบได้ เช่น ภาวะโป่งพองของหลอดเลือดสมอง ผู้ที่มีการแข็งตัวของเลือดผิดปกติ เช่น โรคเลือด โรคตับ การรับประทานยาต้านการแข็งตัวของเลือด การได้รับสารพิษ การใช้สารเสพติด เป็นต้น
ภาวะสมองขาดเลือด พบได้ประมาณ 80% ของโรคหลอดเลือดสมอง มีสาเหตุมาจากการเสื่อมสภาพของหลอดเลือดจากการสะสมของคราบไขมัน หินปูน ที่ผนังหลอดเลือดชั้นในจนหนานูน แข็ง ขาดความยืดหยุ่น ทำให้รูของหลอดเลือดค่อยๆ ตีบแคบลง ส่งผลให้ประสิทธิภาพของการลำเลียงเลือดลดลง หรืออาจเกิดจากลิ่มเลือดจากหัวใจ หรือการปริแตกของผนังหลอดเลือดหลุดมาอุดตันหลอดเลือดในสมอง
ดังนั้น ประชาชนจึงควรมีความรู้เบื้องต้นในการป้องกันการเกิดโรคหลอดเลือดสมองและการทราบถึงอาการเบื้องต้นเพื่อการส่งผู้ป่วยเข้ารับการรักษาได้ทันเวลา หากมีอาการสงสัยมาเร็วที่สุด จะลดการตายและพิการได้ รวมทั้งจะมีโอกาสสูงมากในการเยียวยาอาการให้ดีขึ้น
เพื่อป้องกันกลับมาเป็นซ้ำจากโรคหลอดเลือดสมอง ผู้ป่วยจําเป็นต้องได้รับการประเมินโดยทีม สหสาขาวิชาชีพเพื่อปาบัดฟื้นฟูสมรรถภาพ ร่างกายให้สามารถกลับมาดำเนินชีวิตประจําวันได้เป็นปกติหรือใกล้เคียงปกติมากที่สุด ซึ่งต้องอาศัยความต่อเนื่อง และระยะเวลาในการฟื้นตัว ตั้งแต่ 6 -12 เดือน การทำกายภาพบำบัด ฟื้นฟู ผู้ป่วยอัมพาตจากโรคหลอดเลือดสมองได้
โรคหลอดเลือดสมองสามารถป้องกันได้โดย
- ต้องควบคุมปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรค
- รับประทานยาต้านเกล็ดเลือดหรือยาละลาย ลิ่มเลือด และยาอื่น ๆ ตามข้อบ่งชี้ เป็นไปตาม คําแนะน่าของแพทย์ผู้รักษา
- ออกกําลังกายสม่ำเสมอ
- รับประทานอาหารที่ดีมีประโยชน์ และลดอาหารบางชนิดตามความเสี่ยงโรค
- เลิกสูบบุหรี่ งดดื่มสุรา
ที่มา : www.dms.go.th สถาบันประสาทวิทยา กรมการแพทย์ และ สํานักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม
